Bildung en Rendementsdenken (blog)

De bijeenkomst van O&O, het HBO netwerk voor onderwijsadviseurs in het hoger onderwijs, heeft haar bijeenkomst op 12 juni 2015 kunnen afsluiten met een discussie die de moeite waard  was en is.
Bildung ( vorming en ontplooing) en Ausbildung als het alternatief voor rendements denken gezien. Bildung is het argument, waarin ethische aspecten  en maatschappelijke betrokkenheid, nemen een centrale rol in het onderwijs.  De onderwijscontext is een kerncomponent om deze vorming te realiseren. De professsional opgeleid in het HBO wordt gedefinieerd als iemand die vakbekwaam is en in staat om verschillende contexten maatwerk te leveren.  Er wordt daarmee gesteld dat het leren voor een professie zich moet richten op vakbekwaamheid in de beroepscontext en dat dat leren dus in de  juiste context plaats moet vinden.. Het is immers in de beroepscontext dat je getuigenis kunt doen van je vakbekwaamheid. De afnemer moet daarbij het vertrouwen hebben  en erkennen dat de professional  bekwaam handelt.  Een voorwaarde voor vorming is dat men een roeping heeft. Bij gebrek aan roeping komt een gebrek aan vaardigheden en het realiseren van de juiste vakbekwaamheid in context.  Het stille manifeste weten van de professional zou een meer centrale plek moeten krijgen in het onderwijs in plaats van toetsing op competenties.
Een aantal vragen en feedback vanuit de groep:
In hoeverre is algemene vorming van belang, ook bij de beroepsvorming? Hoe verhoudt die zich tot beroep specifieke kennis?  Past het verhaal over professionals wel bij het opleiden van de professionals / professies van de 21 eeuw? Beroepen zijn minder duidelijker, nieuwe beroepen, fluïde samenleving, de toekomst is deels nog niet bekend. Sommige beroepen / opleidingen zijn veel breder dan andere. Ook de historie van beroepen verschilt, sommige hebben een lange traditie, andere zijn relatief nieuw. Dit is complexer dan de spanning tussen generalisten en specialisten, tussen verschoolsing en ontscholing. Beroepsbeelden kunnen duidelijk en diffuus zijn. In ‘Beoordelen is mensenwerk’ is de beroepsbekwaamheid het uitgangspunt. Het blijkt lastig om dit concreet te maken en uit te wisselen tussen opleidingen, zo is de ervaring van een landelijkewerkgroep o.l.v. Daan Andriessen en Dominique Sluijsmans – zij werkt hiervoor onder meer met vignetten. Ook docenten kunnen verschillende beelden hebben van het beroep.
De volgende O&O meeting is  18 September 2015  en gaat over studiesucces.   HBO onderwijsadviseurs  zijn welkom. WO EHON leden kunnen contact opnemen met Tineke Kingma.